Recensie Mieke: Koken in de verkeerde eeuw van Teresa Präauer

Gastvrouw kunnen zijn betekent uiteindelijk: volwassen zijn.

Koken in de verkeerde eeuw ★★★

We zijn in Wenen bij hippe jonge vrienden, dertigers. De korte hoofdstukken beginnen met een opsomming van ingrediënten. In het begin zijn dat gangbare: 1 ui, 1 stengel prei, 150 g spek, maar gaandeweg worden ze steeds gekker. Via ‘1 kist crémant d’Alsace’ naar 4 gigabyte, of ‘te veel mosterd’. Het boek draait om één avond die zich steeds opnieuw afspeelt, telkens een beetje anders. Er wordt gepraat, over eten natuurlijk, maar ook over zwaardere onderwerpen. Er klinkt jazzmuziek, er worden selfies gemaakt, en meteen gepost.

Noem het een sociale satire.  Het idee om zo’n avond te beschrijven, alsof je er een camera op zet, is best goed, maar wat het voor mij lastig maakte is dat de personages worden aangeduid als ‘de gastvrouw’, ‘de partner van de gastvrouw,’ ‘de echtgenoot’, ‘de echtgenote’ en ‘de Zwitser’. Later komen er ook nog twee Amerikanen bij. Ze bleven daardoor te veel op afstand. Kennelijk is een bepaalde mate van identificatie onontbeerlijk. Het zorgde ervoor dat ik er eerst maar moeizaam doorheen kwam.

Gaandeweg het boek, en de avond, die steeds grappiger, ongemakkelijker maar ook erotischer wordt, ging het wel beter. Vooral de onhandige gastvrouw die zo haar best doet om een perfecte gastvrouw te zijn, ontlokte me vaak een glimlach.

Ik heb gegniffeld om zinnen als: ‘De gastvrouw zou zich aan haar gasten hebben geërgerd als ze niet een hele fles crémant met haar partner had gedronken.’

Dat hele idee hoe ideaal zo’n feestelijk gedekte tafel eruit zal zien is zo herkenbaar! Maar de werkelijkheid is altijd rommeliger: half teut staat onze gastvrouw in de keuken om die quiche in de oven te schuiven. Ze ‘kwam steunend op het werkblad overeind en ademde diep in en uit. Vervolgens nam ze de fles rode wijn, schonk voor zichzelf een grote scheut uit in haar Finse glas en dronk het in één teug leeg. Haar tepels deden nu toch pijn. Het voelde als koken in de verkeerde eeuw.’ Ha! Daar is de titel.

Ik vroeg me af of het beter tot zijn recht was gekomen als de personages namen hadden gehad. Wellicht. Maar het is anders bedoeld, denk ik: als moderne zedenschets, met wat uitweidingen over de rol van voedsel in diverse stadia van je leven. Best aardig, maar ik ga het niet cadeau doen.

(En dan nog iets: ik heb al heel lang een theorie – vrij onbenullig maar ik vermaak me ermee – dat het in ieder boek dat ik lees op een gegeven moment voorkomt dat iemand ‘zijn ogen tot spleetjes knijpt’. En ja hoor, ook hier was het weer raak, op bladzijde 119. ‘De gastvrouw kneep haar ogen tot spleetjes.’ Ik vind het zo’n lelijke uitdrukking. Kan dat niet anders? Maar dit terzijde.)

Uitgeverij Meridiaan (vertaling Kris Lauwerys en Isabelle Schoepen) 183 blz. hardcover € 24,99 (e-boek € 16,99)