Sinan Can: ‘Met mijn programma’s loop ik risico’
In ‘De wapenroute’ onderzoekt Sinan Can de herkomst van diverse moordwapens. Een documentaireserie van een journalist die iets teweeg wil brengen. ‘Ik hoop dat ik nieuwe generaties inspireer.’
In dit programma zoek je naar de herkomst van de wapens waarmee Pim Fortuyn, Peter R. de Vries en Theo van Gogh werden omgebracht. Wat fascineerde jou aan dit onderwerp?
“Ik zag een Amerikaanse documentaire over de route die het wapen heeft afgelegd waarmee president Abraham Lincoln in 1865 werd vermoord. Ik dacht: dit kun je ook in Nederland maken. We hebben hier de afgelopen 25 jaar een aantal historische moorden gehad. Die op Fortuyn, De Vries en Van Gogh stonden nog het meest op mijn netvlies. Ze zijn allemaal met een vuurwapen gedood; Theo van Gogh werd eerst doorzeefd, voordat zijn keel ritueel werd doorgesneden. Ik wist alle details nog over die moorden, maar niet over de moordwapens. Waar kwamen ze vandaan, hoe kwamen ze hier terecht? Dat wilde ik uitzoeken.”
Van Gogh en Fortuyn werden vermoord in jouw beginjaren als journalist. Is dat bepalend geweest voor de weg die je bent ingeslagen in je vak?
“Zeker. In mei 2002 liep ik stage bij CNN in Istanbul. Ik was net thuis toen de hoofdredacteur belde: ‘Kom terug naar de redactie, want die kale van jullie is vermoord!’ Die kale? ‘Ja, die politicus.’ Ik wist meteen dat het over Fortuyn ging en sprong in de auto. Onderweg belde ik mijn vader om te vragen wat er precies was gebeurd, of er iets bekend was over de dader. Die zou een migratieachtergrond hebben. Mijn vader zei: ‘Als dat zo is, zijn de gevolgen niet te overzien.’ Hier en daar waren inmiddels rellen uitgebroken. Die avond al verklaarde de politie op een persconferentie dat het om een witte man ging. Toen ik terug was in Nederland heb ik mijn afstudeerscriptie geschreven over de uren tussen de moord en die verklaring. Daarvoor sprak ik ook oud-premier Wim Kok. Hij bekende opgelucht te zijn geweest toen bleek dat de dader geen migratieachtergrond had.”
Voor die documentaires neem je ook risico’s. De wapenhandel is een louche wereld, je reisde eerder door IS- en talibangebied. Wie houdt jou tegen?
“Niemand. Maar ik zal nooit iets maken puur om te scoren. Altijd kijk ik of iets belangrijk genoeg is om te vertellen. Dee wapenhandel is zo’n onderwerp: er zijn grote belangen mee gemoeid. Door het onthullen van de werkwijze van wapenhandelaars en de routes die ze gebruiken, loop ik risico. De wapenroute is misschien wel de lastigste serie die ik ooit maakte. We moesten mensen voor de camera krijgen die er helemaal geen belang bij hadden om op televisie te komen.”
Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 37. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Tekst: Bram de Graaf